रियो डि जेनेरियो, २३ असार (रासस/एएफपी) : आइतबार भएको शिखर सम्मेलनमा ब्रिक्स नेताहरूले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पका ‘अन्धाधुन्ध’ आयात शुल्कहरू र इरानमाथि हालैका इजरायली–अमेरिकी आक्रमणलाई लक्षित गरेका छन् ।
ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिकालगायत ११ उदीयमान राष्ट्रले विश्वको लगभग आधा जनसङ्ख्या र विश्वव्यापी आर्थिक उत्पादनको ४० प्रतिशत हिस्सा ओगटेका छन् ।
यो समूह धेरै विषयमा विभाजित भए पनि अमेरिकी नेता र उहाँका स्टप–स्टार्ट सुरु हुने भन्सार शुल्क युद्धहरूको सन्दर्भमा साझा कारण भेट्टाएका छन् ।
शिखर सम्मेलनको संयुक्त विज्ञप्तिअनुसार ‘एकपक्षीय भन्सार शुल्क वृद्धिबारे गम्भीर चिन्ता’ व्यक्त गर्दै ब्रिक्स सदस्यहरूले भन्सार शुल्कले विश्वव्यापी अर्थतन्त्रलाई नोक्सान पुर्याउने जोखिम रहेको बताए ।
आइतबार राति सामाजिक सञ्जालमा ट्रम्पले यस समूहलाई प्रत्यक्ष जवाफ दिनुभयो ।
“ब्रिक्सको अमेरिकी विरोधी नीतिहरूसँग आफूलाई मिलाउने कुनै पनि देशलाई थप १० प्रतिशत भन्सार शुल्क लगाइनेछ । यस नीतिमा कुनै अपवाद हुनेछैन”, ट्रम्पले आफ्नो ट्रुथ सोसल प्लेटफर्ममा लेख्नुभएको छ ।
यसअघि, ब्रिक्सले इजरायल र संयुक्त राज्य अमेरिकाले गरेको आणविक र अन्य लक्ष्यहरूमा शृङ्खलाबद्ध सैन्य आक्रमणको निन्दा गर्दै साथी सदस्य इरानलाई प्रतीकात्मक समर्थनको प्रस्ताव गरेको थियो ।
बजार बिक्रीको सामना गर्न एक महिना लामो विश्राम प्रस्ताव गर्नुअघि अप्रिलमा ट्रम्पले सहयोगीहरू र प्रतिद्वन्द्वीहरूलाई समान रूपमा दण्डात्मक कर्तव्यहरूको साथ धम्की दिनुभएको थियो ।
ट्रम्पले अगस्ट १ सम्ममा ‘सम्झौता’ नभएसम्म साझेदारहरूमाथि एकपक्षीय भन्सार शुल्क लगाउने चेतावनी दिनुभएको छ ।
ब्राजिल, भारत र साउदी अरेबियाजस्ता अमेरिकी सहयोगीहरूलाई स्पष्ट छुट दिँदै शिखर सम्मेलन घोषणाले कुनै पनि विन्दुमा संयुक्त राज्य अमेरिका वा यसका राष्ट्रपतिको नाम लिएर आलोचना गरेन ।
दुई दशकअघि तीव्र गतिमा विकास भइरहेको अर्थतन्त्रका लागि मञ्चका रूपमा परिकल्पना गरिएको ब्रिक्सलाई अमेरिका र पश्चिमी युरोपेली शक्तिका लागि चीनद्वारा सञ्चालित प्रतिसन्तुलनका रूपमा हेरिएको छ ।
तर यो समूह इरान, साउदी अरब र अन्यलाई समेटेर विस्तार भएसँगै गाजा युद्धदेखि अमेरिकी विश्वव्यापी प्रभुत्वलाई चुनौती दिने विषयहरूमा अर्थपूर्ण सहमतिमा पुग्न सङ्घर्ष गरिरहेको छ ।
उदाहरणका लागि तेहरानको लामो समयदेखि इजरायललाई नष्ट गर्नुपर्ने स्थितिका बाबजुद ब्रिक्स राष्ट्रहरूले इजरायल–प्यालेस्टाइन द्वन्द्वको शान्तिपूर्ण दुई–राज्य समाधानका लागि सामूहिक रूपमा आह्वान गरे ।
एक इरानी कूटनीतिक स्रोतले उनको सरकारको ‘आपत्तिहरू’ ब्राजिलका आयोजकहरूलाई पठाइएको बताएको छ । तैपनि, इरानले उक्त कथनलाई स्पष्ट रूपमा अस्वीकार गर्न छोडेको छैन ।
ब्राजिली सरकारी स्रोतका अनुसार कूटनीतिक संवेदनशीलताको सम्भावित थप सङ्केतमा साउदी अरबका विदेशमन्त्रीले आइतबारको छलफल पूर्ण रूपमा छाडेका थिए ।
साउदी अरब उच्च–प्रविधि अमेरिकी सैन्य निर्यातको विश्वको प्रमुख लाभार्थीहरू मध्ये एक हो र लामो समयदेखि अमेरिकी साझेदार हो ।
चीनका सी जिनपिङले राष्ट्रपति भएको १२ वर्षमा पहिलो पटक बैठक छाड्नुभएपछि यस वर्षको शिखर सम्मेलनको राजनीतिक शक्ति घटेको छ ।
चिनियाँ नेता मात्र उल्लेखनीय अनुपस्थित व्यक्ति हुनुहुन्न । युक्रेनमा युद्ध अपराधको आरोप लागेका रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले पनि टाढै बस्न रोज्नुभयो र भिडियो लिङ्क मार्फत भाग लिनुभयो ।
उहाँले आफ्ना समकक्षीहरूलाई ब्रिक्स विश्वव्यापी शासनमा प्रमुख खेलाडी बनेको बताउनुभयो ।
शिखर सम्मेलनले आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (कृत्रिम बौद्धिकता–एआई) लाई नियन्त्रण गर्ने नियमनका लागि पनि आह्वान गरेको छ र यो प्रविधि धनी राष्ट्रहरूको मात्र संरक्षण हुन नसक्ने बताएको छ ।
व्यावसायिक एआई क्षेत्रमा हाल अमेरिकी टेक जायन्टहरूको प्रभुत्व छ । यद्यपि चीन र अन्य राष्ट्रहरूसँग द्रुत गतिमा क्षमता विकास भइरहेको छ ।
